Sonometry to dość szczególne i niezbyt często stosowane narzędzia pomiarowe. Spadek ich cen w ciągu kilku ostatnich lat sprawił, że chętniej sięgają po nie również hobbyści, a nie jedynie profesjonaliści, natomiast zwiększenie ilości dostępnych modeli zwiększyło trudność wyboru właściwego sonometru. Choć kryteriów doboru urządzenia nie ma wielu, to ich zachowanie jest kluczowe, jeśli kupiony sonometr ma się sprawdzić w praktyce.

Sonometr – podstawowe parametry

Każdy sonometr jest charakteryzowany przez kilka podstawowych parametrów, które określają przydatność urządzenia w pomiarach określonego typu hałasu. Wybierając decybelomierz, trzeba skupić się przede wszystkim na następujących cechach:

Zakres pomiarowy

  • W większości przypadków obejmuje dźwięki o natężeniu około 30 do około130 dB, przy czym praca odbywa się w mniejszych zakresach roboczych, np. 30-80, 50-100, 80-130 dB, które można przełączać ręcznie lub które przełączają się automatycznie.

Dokładność sonometru

  • Standardem większości urządzeń w średniej klasie cenowej jest dokładność zbliżona do 1,5 dB. Są dostępne również bardziej precyzyjne sonometry, jednak jest to sprzęt zdecydowanie droższy, a nie zawsze potrzebny.

Rozdzielczość

  • Im jest mniejsza, tym lepiej, ale w większości zastosowań dominująca 0,1 dB w zupełności wystarcza.

Zakres częstotliwości dycebelomierza

  • 30 – 8000 Hz to najczęściej spotykany zakres i jest on wystarczający do przeprowadzenia zdecydowanej większości pomiarów również bardziej nietypowych dźwięków

Filtry ważące korekcji

  • Do podstawowych zastosowań potrzebne są filtry A (skorelowany z subiektywnym odczuciem głośności, najczęściej używany) i C (aproksymuje kontur linii 100 fonów, jest używany do pomiaru hałasu generowanego przez większość maszyn), a dodatkowo można korzystać z filtrów B (o charakterystyce zbliżonej do C, ale przy linii 80 fonów) oraz D (jedynie do pomiaru hałasu startującego samolotu), a coraz częściej również bardzo charakterystycznych filtrów E i SI o wąskim zastosowaniu.

Dynamiczne charakterystyki czasowe

  • Określają częstotliwość dokonywania pomiaru i dobry decybelomierz może pracować z charakterystyką FAST (0,125 s) lub SLOW (1s).

Cechy dodatkowe popularnych modeli

O ile opisane wyżej cechy wpływają bezpośrednio na możliwość dokonania określonych pomiarów danym urządzeniem, to pewne cechy dodatkowe mogą rozbudować funkcjonalność decybelomierza, umożliwiając wygodniejszą, szybszą pracę.

  • Wytrzymała obudowa: ponieważ sonometry są używane latami, warto zainwestować w produkt w dobrej obudowie, która w tym czasie nie skruszeje.
  • Podświetlenie wyświetlacza: bardzo praktyczne, warto się tym zainteresować, nawet jeśli będzie to opcja wykorzystywana sporadycznie.
  • Automatyczne wyłączanie: dziś bardzo powszechnie stosowana funkcja, na którą warto zwrócić uwagę, ponieważ pozwala oszczędzić baterię.
  • Łącze USB oraz dodatkowe oprogramowanie do obróbki wyników na komputerze: przydatne szczególnie przy realizacji bardziej złożonych pomiarów. W przypadku mniej specjalistycznego sprzętu można skorzystać po prostu z funkcji Data Hold, polegającej na zatrzymaniu wyświetlacza na wybranej wartości.
  • Pomiar wartości minimalnej i maksymalnej: również dość popularna funkcja, dzięki której pomiaru tła, hałasu przy włączeniu, pracy i wyłączeniu urządzenia można dokonać przy jednym uruchomieniu decybelomierza.

Jaki sonometr będzie najlepszy?

Choć decybelomierze w ostatnich latach wyraźnie staniały, a dodatkowe funkcje przestały oznaczać gigantyczny wzrost ceny, to nadal są to mimo wszystko dość drogie urządzenia, które kupuje się z myślą o regularnym używaniu. Aby wybrać najlepszy model, trzeba przede wszystkim umiejętnie określić swoje potrzeby. Dotyczy to szczególnie zakresu pomiarowego i wymaganych filtrów, a także sposobu prezentacji wyników (liczbowo, wykres, eksport na PC). W zależności od tych oczekiwań można dobrać urządzenia, które kosztują od kilkuset, do kilku tysięcy złotych.

Przy wyborze warto również zwrócić uwagę na markę, bo choć tutaj trudno wskazać faworyta, to są firmy, które znane są z urządzeń wyższej jakości. Przy zakupie należy też zadbać o to, aby sonometr był prawidłowo zabezpieczony na czas transportu: walizka lub inne sztywne opakowanie jest tu niezbędne, ponieważ to mimo wszystko dość delikatne urządzenie.

Przykładowe modele decybelomierzy

[table id=6 /]