Jaki wilgotnościomierz do zboża kupić?

Pomiar wilgotności zboża jest konieczny w celu dokonania oceny jego jakości oraz przeprowadzenia wyceny. Końcowy pomiar prowadzi się w skupie lub elewatorze, ale ze względów praktycznych często opłaca się samodzielnie dokonywać pomiarów. W tym celu trzeba dysponować odpowiednim miernikiem wilgotności, a te mają dość specyficzną budowę – o ile pomiar wilgotności powietrza jest dość prosty, to już pomiar wilgotności ziaren zboża wymaga zastosowania dość złożonych systemów pomiarowych. Pod względem technicznym wilgotnościomierze rolnicze przypominają sprzęt wykorzystywany do pomiaru wilgotności w glebie i działają na podobnej zasadzie.

W teorii można by było wykorzystać do pomiaru wilgotności prostą metodę grawimetryczną (suszarkowo-wagową), w której zawartość wody określa się przez utratę masy w suszarce. W praktyce jest to kosztowne, niezbyt dokładne i kłopotliwe, więc stosuje się nieco droższe mierniki, które nie mierzą bezpośrednio zawartości wody, przenikalność elektryczną próbki. W tym celu używa się dwóch rodzajów sond: TDR lub FDR. Wartość przenikalności elektrycznej odnosi się do zmierzonych doświadczalnie wartości z prób wzorcowych, a różnica pozwala na obliczenie zawartości wody w kontrolowanych ziarnach. Najpopularniejsze obecnie są tzw. sondy pojemnościowe, czyli FDR. Wadą tych sond jest konieczność kalibracji specyficznej, jeśli uzyskane wyniki mają być maksymalnie dokładne, ale i bez kalibracji błąd jest akceptowalny.

Stosuje się też – choć dość rzadko – metodę opornościową, która jest w pewnym sensie odwróceniem idei metody pojemnościowej, ponieważ mierzy opór stawiany przez próbkę przy przepływie prądu elektrycznego. Ta metoda ma duże znaczenie szczególnie w przypadku próbek sprasowanych. Dla zwiększenia dokładności pomiarów można użyć metod pojemnościowo-wagowej lub innych, ale dotyczy to tylko bardzo rozbudowanych mierników o uniwersalnym przeznaczeniu.

Typy rolniczych mierników wilgotności

Mierniki wilgotności można podzielić według wielu kryteriów, ale najważniejsze jest przeznaczenie: wilgotnościomierze do zboża i wilgotnościomierze do siana lub słomy.

Wilgotnościomierze do słomy i siana

W ich przypadku metoda pojemnościowa pomiaru wilgotności nie zdaje egzaminu, więc stosuje się pomiar opornościowy. W budowie takiego miernika specyficzna jest wydłużona sonda. Pomiar odbywa się poprzez szacowanie oporności próbki, czyli w pewnym sensie przeciwnie do metody pomiaru przewodności. Tego rodzaju mierniki charakteryzują się dużym zakresem działania, ale nieco mniejszą dokładnością (sięgającą kilku procent).

Wilgotnościomierze do zboża

Mierzą dokładnie przede wszystkim materiał przesuszony, ich cechą szczególną jest zachowanie dużej precyzji i powtarzalności wyników. Większość tego rodzaju urządzeń pracuje na zasilaniu bateryjnym, a podstawowym kryterium podziału jest obecność lub brak młynka.

Wilgotnościomierze do słomy – ważne kryteria wyboru

W przypadku wilgotnościomierzy do słomy i siana ważne jest, aby pomiar dokonywany był na większej głębokości sprasowanej beli lub bloku. Powierzchniowa warstwa łatwo się suszy i szybko wilgotnieje, natomiast wewnątrz wilgotność jest mniej zmienna. Stąd też wymogiem praktycznym jest wyposażenie czujnika w długą sondę, nierzadko na dodatkowym przewodzie, co umożliwia podłączenie samego wyświetlacza do zasilania w pojeździe (to w większości urządzenia zasilane z gniazd 12 V) i manipulowanie długą sondą. W przypadku urządzeń bateryjnych duże znaczenie ma czas pracy na akumulatorze. W każdym przypadku istotne będą zakresy temperatury i wilgotności, w jakich urządzenie zachowuje wymaganą dokładność oraz możliwość skorzystania z automatycznej kompensacji temperatury.

Wilgotnościomierze do słomy i siana – porównanie

Poza oczywistymi dodatkowymi różnicami (np. długości kabla łączących sondy z jednostkami głównymi) urządzenia te niewiele się różnią. Ewentualne rozbieżności wynikają raczej ze specyfiki pracy i zasilania: wielkość znaków na wyświetlaczu i sposób uruchamiania podświetlenia. Poza tym HMM i HMM prasa działają w tych samych zakresach i z tą samą dokładnością.

Wilgotnościomierze do zboża – ważne kryteria wyboru

Podstawowym czynnikiem, który decyduje o ocenie akcesorium jest młynek – modele wyposażone w niego są znane z większej dokładności i powtarzalności, co wynika z samej specyfiki metody pojemnościowej. Czynnikiem istotnym, który mocno różni poszczególne urządzenia, jest czas pracy na baterii wynoszący od kilkunastu do kilkudziesięciu godzin. Maksymalną dokładność urządzenia tego typu osiągają przy próbkach silniej wysuszonych, kompensacja temperatury z reguły następuje automatycznie, a wskazania zwykle można skorygować z klawiatury. Ponieważ są to praktycznie wszystko urządzenia przenośne, ważną cechą dodatkową może być podświetlenie wyświetlacza.

Wilgotnościomierze do zboża – porównanie

Wilgotnościomierze do zboża mogą wykorzystywać różne metody pomiaru zawartości wody i pracować z różną dokładnością. Można wśród tych urządzeń wytypować narzędzia do zgrubnych pomiarów (np. na bieżąco GMS) i dokładnego określania wilgotności (GMDM) oraz modele bardziej uniwersalne – wciąż stosunkowo lekkie, dość dokładne, ale nie tak uniwersalne jak najbardziej rozbudowane wilgotnościomierze. Dobór wilgotnościomierza musi opierać się na analizie potrzeb – przy pracy z kilkoma gatunkami nie opłaca się zwykle inwestycja w modele z rozbudowaną bazą kalibracji, ale często zakup najprostszych modeli też mija się z celem, ponieważ nie usprawiedliwia tego cena. W porównaniu uwzględniono tylko modele tego samego producenta, firmy o dużej rozpoznawalności i wyznaczającej pewien standard – teoretycznie można też kupić inne marki wilgotnościomierzy, jednak często ze względu na niewielką trwałość lub szybki spadek dokładności pomiarów nie są one atrakcyjne nawet mimo niższej ceny.