Rekuperatory to urządzenia stosowane w celu zmniejszenia strat ciepła wynikających z wentylowania budynku. W czasie wentylacji doprowadzane jest zimne powietrze, które wymaga ogrzania, natomiast odprowadzane jest ciepłe, a więc są dwa punkty, w których następuje strata: przy wzmożonej produkcji ciepła i przy zwiększonym jego usuwaniu. Rekuperatory to systemy pozwalające na odzyskiwanie ciepła z odprowadzanego powietrza w celu ogrzania powietrza doprowadzanego. Niezależnie od modelu czy konstrukcji, cel będzie zawsze taki sam.

Po co i kiedy stosować rekuperatory?

Rekuperatory to urządzenia, które nie wspomagają wentylacji mechanicznej – są montowane w jej ciągu wyłącznie w celu odzyskania ciepła z usuwanego powietrza. Sam rekuperator może stanowić część większego zestawu urządzeń pozwalających poprawić wydajność cieplną budynku, ponieważ może współpracować z pompą ciepła i dodatkowymi wymiennikami. Nawet wówczas jednak proces rekuperacji zachodzi oddzielnie i niezależnie od pracy pozostałych urządzeń. Każdy rekuperator pobiera pewną ilość energii elektrycznej, przeznaczonej przede wszystkim do zasilania wentylatora. Jest to niezbędne, aby wymusić przepływ powietrza z odpowiednią prędkością.

Montaż rekuperatora jest obowiązkowy w przypadku budynków przeznaczonych dla co najmniej 100 osób lub tam, gdzie mechaniczna wentylacja ma wydajność przekraczającą 500 metrów sześc. na godzinę, przy czym w takich przypadkach najczęściej używa się zestawu z pompą ciepła, gruntowym powietrznym wymiennikiem ciepła i rekuperatorem. Samodzielny rekuperator sprawdza się przede wszystkim w mniejszych budynkach, gdzie jego montaż jest dowolny.

Rodzaje rekuperatorów

Rekuperatory dzieli się na dwa rodzaje: z czynnikiem pośrednim oraz płytowe. Te drugie mają zasadniczo prostszą konstrukcję, ale pierwsze mogą w pewnych warunkach być bardziej uniwersalne.

Rekuperatory z czynnikiem pośrednim

W przypadku tych urządzeń ciepło z powietrza jest przekazywane czynnikowi pośredniemu, którym może być glikol lub freon, a dopiero ta substancja transportuje je w pobliże kanałów dolotowych powietrza. Obieg czynnika pośredniego może być samoczynny, jak w rurce ciepła z glikolem albo wymuszony, jak ma to miejsce w pompie ciepła, która może również działać jako rekuperator.

Rekuperatory z przegrodą płytową

W najprostszej konstrukcji mają sprawność na poziomie 50-70%, dopiero wielostopniowy odzysk pozwala zwiększyć tę wartość do 90% przy dwóch wymiennikach w szeregu. Najwydajniejsze rekuperatory przeciwprądowe osiągają nawet 95% sprawności odzyskiwania ciepła, a więc w znacznym stopniu przyczyniają się do zmniejszenia strat energetycznych, same zużywając tylko niewielką ilość energii elektrycznej. Sumarycznie w tym ostatnim przypadku oszczędność energii potrzebnej do nagrzania doprowadzonego powietrza spada nawet o 80%.

Porównanie wybranych modeli rekuperatorów

Eko-wentylacja Micra 150E

Jest to urządzenie o wydajności do 150 m3/godz., co pozwala na zapewnienie skutecznej wentylacji mechanicznej pomieszczeń o znacznej powierzchni użytkowej. Urządzenie nie jest typowym rekuperatorem, ponieważ wyposażone jest w nagrzewnicę elektryczną o stosunkowo niewielkiej mocy (350 W), która ogrzewa doprowadzane powietrze, tym samym zmniejszając konieczność jego ogrzewania. Sercem układu jest 3-biegowy wentylator, który pracuje z natężeniem dźwięku do niespełna 40 dB.

Eko-wentylacja Micra 60

Mniejszy wariant wyżej opisanego urządzenia, które pozwala na wentylację nawet dość dużych pomieszczeń (salonów, sklepów, biur). W tym modelu zastosowano ekonomiczną nagrzewnicę o mocy 150 W i silniki elektro-komutatorowe o obniżonej mocy na łożyskach kulkowych.

Eko-wentylacja jednokanałowa TwinFresh Comfo RA1-25

TwinFresh to bardzo prosty układ wentylacyjny przeznaczony do montażu w ścianach frontowych budynków, pozwalający zapewnić wentylację mechaniczną pomieszczeń o powierzchni rzędu 25 m2. Całkowita moc urządzenia nie przekracza 5 W dzięki zastosowaniu cichego, bardzo sprawnego wentylatora. Nawet tak proste urządzenie wyposażone w ceramiczny wymiennik akumulacyjny ma również zamontowane filtry, dzięki czemu wentylacja mechaniczna nie sprowadza się już tylko do doprowadzenia powietrza, ale pozwala na jego ogrzanie i oczyszczenie.

Rekuperator ZWC-D

Rekuperator ZWC-D to duże urządzenie o wydajności do 650 m3/godz., wyposażone w czterobiegowy wentylator na łożyskach tocznych, pracujące ze sprawnością nie mniejszą niż 62%, a dochodzącą do 95% przy temperaturach -5/22°C i wydajności rzędu 100 m3/godz. Jest to jeden z tańszych modeli tak dużych central rekuperacyjnych, pracujący na dobrej jakości wkładzie aluminiowym i podstawowych filtrach, ale bez zaawansowanych metod sterowania elektronicznego.